Feline panleukopenie, ook bekend als parvovirus, is een ernstige en vaak dodelijke ziekte die katten kan aantasten, vooral jonge kittens. De ziekte wordt veroorzaakt door het feline panleukopenievirus (FPV), een uiterst besmettelijk virus dat het immuunsysteem en het spijsverteringsstelsel van de kat beïnvloedt. Het kan snel fataal zijn, maar gelukkig is het virus te voorkomen door vaccinatie. In dit artikel bespreken we wat feline panleukopenie is, de symptomen, oorzaken, diagnose, behandelingsopties en preventie.
Wat is Parvovirus (Feline Panleukopenie)?
Feline panleukopenie is een virale ziekte die wordt veroorzaakt door het feline panleukopenievirus (FPV). Het virus tast het immuunsysteem en de darmen van de kat aan en kan ook de botten en het zenuwstelsel beschadigen. Vooral kittens, oudere katten en katten met een verzwakt immuunsysteem lopen een groter risico op ernstige complicaties.
Feline panleukopenie is een van de meest besmettelijke ziekten die katten kunnen krijgen. Het virus is zeer resistent en kan weken tot maanden in de omgeving overleven. Het wordt voornamelijk verspreid via direct contact tussen geïnfecteerde katten of via besmette voorwerpen, zoals kattenbakken, eet- en drinkbakken of beddengoed.
Oorzaken van Feline Panleukopenie
Feline panleukopenie wordt veroorzaakt door het feline panleukopenievirus (FPV). Dit virus behoort tot de groep van parvovirussen en is zeer besmettelijk. Katten kunnen het virus op verschillende manieren oplopen:
- Direct contact met geïnfecteerde katten: Het virus wordt voornamelijk verspreid via de ontlasting van een geïnfecteerde kat, maar kan ook via speeksel, urine en bloed worden overgedragen.
- Indirect contact met besmette voorwerpen: Het virus kan overleven op objecten zoals speelgoed, manden, voerbakken en andere voorwerpen die in contact zijn gekomen met besmette uitwerpselen of lichaamsvloeistoffen.
- Via de moederkat: In zeldzame gevallen kan het virus worden overgedragen van de moederkat op haar kittens, zowel tijdens de zwangerschap als tijdens de bevalling.
Het virus kan de darmen en het immuunsysteem van de kat aanvallen, waardoor het lichaam vatbaar wordt voor andere infecties. Vooral jonge kittens, die nog geen volledige immuniteit hebben opgebouwd, zijn bijzonder kwetsbaar.
Symptomen van Feline Panleukopenie
De symptomen van feline panleukopenie kunnen variëren afhankelijk van de ernst van de infectie, maar de ziekte heeft vaak plotselinge en ernstige symptomen. Veelvoorkomende tekenen van de ziekte zijn onder andere:
- Koorts: Katten met panleukopenie ontwikkelen vaak een hoge koorts, die gepaard kan gaan met algemene zwakte.
- Braken: Braken is een van de belangrijkste symptomen van feline panleukopenie. De braken kunnen ernstig zijn en leiden tot uitdroging.
- Diarree: Katten met panleukopenie kunnen ernstige diarree hebben, die vaak bloed of slijm bevat.
- Verminderde eetlust (anorexie): Katten verliezen vaak hun eetlust en kunnen ernstig afvallen.
- Lethargie (sufheid): Zieke katten kunnen extreem moe zijn en zich terugtrekken van hun omgeving.
- Dehydratatie: Door braken en diarree kunnen katten snel uitdrogen, wat kan leiden tot verdere complicaties.
- Witte bloedcellen dalen (leukopenie): Het virus vernietigt witte bloedcellen, wat de afweer van de kat ernstig verzwakt. Dit is waar de naam “panleukopenie” vandaan komt (pan betekent “geheel” en leukopenie betekent “lage witte bloedcellen”).
- Abdominale pijn: Sommige katten kunnen pijn in de buik ervaren, wat zich uit in gevoeligheid wanneer de buik wordt aangeraakt.
Let op: Feline panleukopenie kan snel ernstig worden, vooral bij jonge kittens. Als je kat een of meer van deze symptomen vertoont, neem dan onmiddellijk contact op met je dierenarts.
Diagnose van Feline Panleukopenie
De diagnose van feline panleukopenie wordt meestal gesteld door de dierenarts op basis van de symptomen en een lichamelijk onderzoek. Er kunnen ook aanvullende diagnostische tests worden uitgevoerd om het virus te bevestigen, zoals:
- Bloedonderzoek: Dit kan helpen om te zien of de kat een lage witte bloedcel telling heeft, wat vaak voorkomt bij panleukopenie.
- Snelle antigen test: Er zijn speciale testen beschikbaar die het virus in de ontlasting of het bloed van de kat kunnen detecteren. Dit kan helpen bij een snelle diagnose.
- PCR-test: Deze test kan genetisch materiaal van het virus detecteren in de ontlasting van de kat en wordt vaak gebruikt om het virus te bevestigen.
In sommige gevallen kan de dierenarts besluiten om andere infecties uit te sluiten die vergelijkbare symptomen veroorzaken, zoals kattenziekte of een maag-darminfectie.
Behandeling van Feline Panleukopenie
Er is geen specifieke antivirale behandeling voor feline panleukopenie. De behandeling richt zich voornamelijk op het verlichten van symptomen, het ondersteunen van het immuunsysteem en het voorkomen van uitdroging. Veelvoorkomende behandelingsopties zijn onder andere:
- Intravenieuze vloeistoffen: Aangezien katten snel uitgedroogd kunnen raken door braken en diarree, zal de dierenarts mogelijk intraveneuze vloeistoffen toedienen om de hydratatie en elektrolytenbalans te herstellen.
- Antibiotica: Omdat het immuunsysteem van de kat verzwakt is, kunnen secundaire bacteriële infecties optreden. Antibiotica kunnen worden gegeven om deze infecties te behandelen of te voorkomen.
- Pijnstillers en anti-emetica: Medicijnen kunnen worden toegediend om de pijn te verlichten en om braken te voorkomen.
- Eet- en voedingsondersteuning: Katten met panleukopenie hebben vaak moeite met eten. Soms wordt een speciaal dieet voorgeschreven of kan de kat worden gevoed via een maagsonde als ze niet in staat is om zelfstandig te eten.
Prognose
De prognose voor katten met feline panleukopenie is afhankelijk van de ernst van de infectie en hoe snel de behandeling wordt gestart. Bij vroegtijdige en intensieve behandeling kunnen sommige katten herstellen, maar zonder behandeling is de ziekte vaak fataal. Kittens en oudere katten hebben een hoger risico op overlijden door het virus.
Preventie van Feline Panleukopenie
Gelukkig is feline panleukopenie te voorkomen door vaccinatie. Het vaccin tegen feline panleukopenie is een standaard onderdeel van het vaccinatieschema voor kittens en volwassen katten en biedt goede bescherming tegen het virus. De vaccinatie wordt meestal in de vorm van een combinatievaccin gegeven, dat ook bescherming biedt tegen andere veelvoorkomende kattenziekten, zoals kattenziekte (feline calicivirus) en feline herpesvirus.
Vaccinatieschema
- Kittens: Kittens krijgen hun eerste vaccin tegen panleukopenie meestal op de leeftijd van 8-9 weken, gevolgd door een tweede vaccin op 12-16 weken. Een jaarlijkse boostervaccinatie wordt aanbevolen om de bescherming te handhaven.
- Volwassen katten: Volwassen katten die hun vaccinaties up-to-date hebben, moeten jaarlijks een boostervaccinatie krijgen.
Naast vaccinatie kunnen eigenaren ook helpen door hun katten binnenshuis te houden om het risico op blootstelling aan het virus te verminderen, vooral als ze in contact komen met andere katten.
Conclusie
Feline panleukopenie is een ernstige en potentieel dodelijke ziekte die snel kan toeslaan, vooral bij kittens en ongevaccineerde katten. Gelukkig is het virus te voorkomen door vaccinatie en goede hygiënemaatregelen. Als je kat symptomen vertoont die wijzen op panleukopenie, neem dan onmiddellijk contact op met je dierenarts voor een diagnose en passende behandeling. Vroege behandeling kan de kans op herstel vergroten, maar de beste bescherming voor je kat is vaccinatie en preventie.